ÖĞRENME PSİKOLOJİSİNE GİRİŞ: Davranışın Derinliklerine Yolculuk
Psikoloji, insan ve hayvan davranışlarını anlamaya odaklanan, bu davranışların kökenlerini ve altında yatan nedenleri inceleyen bir bilim dalıdır. Bu makalede, psikolojinin öğrenme psikolojisi alt dalına odaklanarak, öğrenmeyi etkileyen etkenleri, süreçleri, öğrenme düzeylerini ve bireyler arasındaki farklılıkları keşfetmeye çalışacağız.
Öğrenme Psikolojisinin Temel Kavramları:
Mowrer ve Klein'e (2001) göre, öğrenme psikolojisi, öğrenmeyi tetikleyen, oluşturan ve etkileyen etkenleri inceleyen bir disiplindir. Ayrıca, öğrenmenin süreç ve sonuç açısından nasıl gerçekleştiğini, öğrenmeyi etkileyen unsurları, öğrenme sürecini ve düzeylerini, bireyler arasındaki öğrenme farklılıklarını araştırır.
Temel Kavramlar:
Davranış: Bir organizmanın doğrudan ya da dolaylı olarak gözlenebilen her türlü etkinliğine davranış denir. Bu, yürüme, koşma gibi dışa vurulan eylemlerden tutun, düşünce, heyecan, öğrenme gibi içsel süreçlere kadar geniş bir yelpazeyi kapsar. Davranışların sınıflandırılması bilişsel (zihinsel), duyuşsal ve devinsel (psikomotor) davranışlar olarak gerçekleşir.
Bilişsel Davranışlar: Öğrenme sürecinde gerçekleşen her türlü zihinsel davranışı içerir. Dikkat, algılama, hatırlama, problem çözme gibi süreçleri kapsar.
Duyuşsal Davranışlar: Duyular ve beyin aracılığıyla ortaya çıkan, duygusal tepkileri içerir. Korku, sevinç, iğrenme gibi duygusal davranışları içerir.
Devinsel Davranışlar: Motor becerileri içerir ve fiziksel aktiviteleri kapsar. Yürüme, koşma gibi eylemleri içerir.
Davranışların açık ve kapalı, bilinçli ya da bilinçsiz, üst düzey - alt düzey gibi kategorilere ayrılması, öğrenme psikolojisinin geniş kapsamlı bir alan olduğunu gösterir.
Bilinçli ve Bilinçsiz Davranışlar:
Bilinçli Davranış: Bireyin gerçekleştirdiği davranışın farkında olduğu ve tamamen bilinçli olarak kontrol ettiği durumu ifade eder. Örneğin, bir matematik problemini çözmek, bu tür bilinçli davranışlara örnektir.
Bilinçsiz Davranış: Bireyin bilinçli olarak kontrol etmediği, otomatik olarak gerçekleşen davranışları ifade eder. Rüya görme, kalbin çarpması gibi davranışlar, bilinçsiz davranışlara örnektir.
Öğrenme Psikolojisinin Derinlikleri:
Bu temel kavramlardan yola çıkarak, öğrenme psikolojisinin derinliklerine inmek, davranışın karmaşıklığını anlamak ve öğrenme sürecinin nasıl işlediğini keşfetmek, psikolojinin sürükleyici dünyasında heyecan verici bir yolculuktur. Bu alan, bireylerin öğrenme biçimlerini, davranışlarını ve öğrenme süreçlerindeki farklılıkları anlamak adına önemli bir ışık tutar.
Bu noktada, bireyin bilişsel, duyuşsal ve devinsel alanlardaki davranışlarını birleştirerek, öğrenme sürecinin nasıl zenginleştiğini anlamak, öğrenme psikolojisinin anahtar konularından biridir. Yapılan araştırmalar, bu konudaki keşiflerimizi derinleştirdikçe, bireylerin öğrenme potansiyellerini daha etkili bir şekilde yönetebileceğimiz gerçeğini ortaya koymaktadır.
Sonuç: Öğrenme psikolojisi, davranışın altındaki sırları çözmeye çalışan, öğrenme süreçlerini anlamak ve geliştirmek için çabalayan bir disiplindir. Temel kavramlar, bizi davranışın karmaşıklığına götüren kapıları aralar. Bu derinliklere inmek, insanların öğrenme potansiyellerini daha iyi kavramamıza ve daha etkili öğrenme stratejileri geliştirmemize olanak tanır. Öğrenme psikolojisi, bireylerin davranışlarının ve öğrenme süreçlerinin zengin dünyasına kapı aralamaktadır.
